Verandering. Als het stormt, kun je 2 dingen doen. Wat doe jij?

‘Als het stormt, kun je twee dingen doen, je zoekt beschutting of je bouwt een windmolen.’

Dit Chinese gezegde is zo gek nog niet. En typerend voor deze tijd. Want het stormt. En niet te zuinig. Veranderingen met orkaankracht, waarbij met het grootste gemak, bestaande heilige huisjes verwoest worden. Grote bedrijven, met veel aanzien? Als luciferhoutjes knakken ze…

Disruption

Ja, daar heb je er weer zo eentje, zo’n ‘trendwatching type’ dat de onheilspellende boodschap van ontwrichting verkondigt. ‘Wat een overdreven gedoe. We hebben toch altijd al verandering gekend?’ Ik hoor het sommigen denken.

En toch, wat maakt hen zo zeker van hun zaak?

Ontwrichting. Innovatie, digitalisering en technologie. Een paar van de ‘boosdoeners’. Onlangs leerde ik van de zeer inspirerende Jonathan MacDonald dat wij mensen van nature 2 soorten reacties hebben op verandering:

1. Dat is niet relevant voor mij.
2. Ik heb nog tijd genoeg.

Van nature, niet eenvoudig te veranderen dus… ‘Toxic’ noemt Jonathan deze gedachten. En dat ben ik roerend met hem eens. Ik vind er zelfs een bepaalde mate van arrogantie in zitten.

Denken dat ontwikkelingen als de deeleconomie, the internet of things, robots, drones, wearables, 3D printing, driverless cars etc. etc., geen invloed gaan hebben… Is het typisch struisvogelgedrag, word je al navelstarend opgeslokt door de waan van alle dag, of denk je echt dat de wereld zich wel aanpast aan jou, jouw tempo en jouw business model?

Adapt or die

Het is juist andersom! Die voortrazende wereld wacht op niemand. Het ‘merkenkerkhof’ zoals ik het noem, bewijst het. Nokia, Kodak, Saab, Oad Reizen. Zegt nog niet zo veel? Ik ga even door… Hyves, Free Record Shop, Selexyz, de Harense Smid. En fin, duidelijk toch? Niet de minste bedrijven en merken waar we het hier over hebben. Nokia, nog niet eens zo heel lang geleden het 4e machtigste merk in de wereld. Nu roemloos opgeslokt door Microsoft. Of Kodak, die wel digitale fotografie wist uit te vinden, maar zich verslikte in de marktintroductie ervan.

De laksheid waarmee dit soort bewijzen argeloos van tafel worden geveegd, het verbaast mij wel. Voorkom dat je de volgende bent die op het kerkhof belandt.

Bestaansrecht

Disruption ontstaat bijna altijd vanuit onvrede. Omdat we het niet meer pikken. En de mogelijkheden zien om (desnoods ‘en masse’) de huidige situatie omver te werpen. Geïnspireerd door de Steve Jobs van deze wereld, worden er steeds meer wakker.

ANWB werd aangevallen door Route Mobiel. En Shell vond Tango, die vervelende luis in de pels, hoogst irritant. Ja, ook dat kennen we toch al jaren? Klopt, dit gaat ook niet over ‘ontwrichting’. Eerder een herschikking van marktaandeel. Pijn bij gevestigde merken, maar uiteindelijk bestaansrecht voor allen blijkbaar. En juist daar zit het ‘m in. Je bestaansrecht.

Heb je het nog? Houd je het? Als ik bedrijven adviseer, gaan we eerst samen op zoek naar hun DNA. De essentie. Hun bestaansrecht. Want nu worden we geconfronteerd met verandering van een heel andere kaliber. De luis in de pels blijkt ineens een allesverslindende veelvraat te zijn. Die over je heen walst, voor je überhaupt de kans krijgt om te denken: ‘Is dit relevant voor mij? Heb ik nog tijd?’

Nieuwe realiteit

De wereld verandert in een tempo waar we niet voor gemaakt zijn, niet aan gewend zijn en eigenlijk niet veel van willen weten. We zitten toch in een crisis? Komt toch wel weer goed? Nee, dit is de nieuwe realiteit. Wen er maar aan.

Grote merken kunnen simpelweg niet bijbenen. En dat het lastig is, dat is zeker. Die start-up is veel flexibeler dan een grote, logge organisatie. Kan makkelijker met de veranderende wind meewaaien. Maar als er straks ‘ctrl alt delete’ boven je logo prijkt, klinkt dat toch als een zwak argument.

Heb ik de perfecte oplossing? Nee. Heeft iemand voor exact jouw situatie de juiste oplossing. Nee. Kun je zelf proberen er alles aan te doen om te voorkomen dat je opgeslokt wordt? Ja! Je kunt verandering accepteren en omarmen. Verder kijken dan bestaande en bekende concurrenten. Experimenteren met vernieuwing. Jezelf en je business model opnieuw uitvinden.

Ook hiervan is genoeg bewijs geleverd. Neem een bijvoorbeeld aan IBM, KLM, Heijmans of Triodos Bank. Of een stad als Eindhoven. Of een emiraat als Dubai. Als zij het kunnen, grote gevestigde bedrijven, steden en zelfs landen? Wat is dan jouw argument om het niet op z’n minst ook te proberen?

En stel, ik zou er niet op gokken, maar stel, het loopt allemaal toch niet zo’n vaart. Achteraf blijk je gelukkig tijd genoeg te hebben. Hoe erg is dat dan? Word je er minder van als je eens kritisch gekeken hebt welk onverwachts monster je in een mum van tijd kan verslinden? Het is tenslotte wel je bestaansrecht waar het over hebben.

Dus, wat doe jij? Zoek jij beschutting of bouw je die windmolen?

Dit stuk heb ik eerder gepubliceerd bij mijn profiel op LinkedIn.